به طور کلی مواد پتروشیمی آن گروه از محصولات شیمیایی می باشند که از طریق تغییر شکل پیدا کردن یا فعل و انفعالات بخشی از هیدروکربور های نفت یا گاز طبیعی با بقیه مواد ساخته می شوند. محصولات پتروشیمی دارای مسائل استعمال عمومی و صنعتی زیاد از قبیل پارچه (نایلون، دارکرون، پشم و پنبه مصنوعی) لوازم الکتریکـی، کودهای شیمیایی، حلال ها، مواد پاک کننده و… است.
۱- محصولات بنیادی مثل اتیلن، پروپیلن، گوگرد، بنزین، آمونیاک و… ایـن محصولات پایه و اساس محصولات زیاد دیگـر پتروشیمی را تشکیل می دهند.
۲- محصولات میانی که از محصولات بنیادی تولید شده و مواد اولیه کارخانه های تولید کننده محصولات نهایی را تشکیل می دهند. مثل پلی کلروروینیل (پی وی سی ) ملامین و…
۳- محصولات نهایی که برای ساختن لوازم و وسائل مورد استفاده صنایع و عموم مردم به کار می روند، مثل الیاف مصنوعی، اشیاء پلاستیکـی، لاستیک، کودهای شیمیایی و...
صنعت شيميائي از جمله صنايع مطرح در چند دهه اخير مي باشد. توجه خاص كشوها به اين صنعت موجب رونق و فراگيري آن در جهان گرديده است و در حال حاضر صنایع شیمیائی بعد از صنایع غذائی و خودروسازی سومین صنعت بزرگ جهان محسوب میشوند. ايران نيز به عنوان چهارمين توليدکننده نفت جهان و داشتن دومين ذخاير بزرگ گاز دنيا ۸۰ درصد درآمدهاي صادراتي خود را از نفت و گاز تامين ميکند و اميدوار است تا پايان دهه جاري ۱۴ درصد از بازار جهاني پتروشيمي را در دست بگيرد و ظرفيت توليد محصولات پتروشيمي خود را به ۲۳ ميليون تن در سال افزايش دهد.
• واحدهاي بالا دستي (Upstream units)پالايشگاهها: در اين واحدها هيدروكربنهاي سبك خطي-حلقوي اشباع و يا غير اشباع موجود در نفت خام و يا موجود در گاز طبيعي به صورت مخلوطهاي چندتايي از ساير هيروكربنها جدا شده و به عنوان مواد اوليه براي واحدهاي بنيادي فرستاده ميشود.
• واحدهاي بنيادي (Basic core units) كراكينگ، الفين آروماتيك: در اين واحدها مواد اوليه به مواد پايه مانند متان، گاز سنتز، اولفينها، دي اولفينها، حلقويها، كلرو گوگرد تبديل ميشوند.
• واحدهاي واسطه اي :(Intermediate units) واحدهاي دي كلرواتيلن، كلرور وينيل جهت توليد PVC در صنايع پتروشيمي به واحدهايي واسطه گفته ميشود كه از نظر خط توليد و برحسب ضرورت در ميان واحدهاي بنيادي و واحدهاي نهايي قرار گرفته باشند و با توجه به اينكه مواد نهايي وجود داشته باشد. مثلاً براي توليد پيويسي از اتيلن، نياز به دو واحد واسطه اي يكي جهت ساختن دي كلرواتيلن و ديگري جهت ساختن كلرور وينيل از آن نياز ميباشد.
• واحدهاي نهايي :(End units) واحد توليد پي وي سي، لاستيك مصنوعي در اين واحد فرآورده نهايي پتروشيمي توليد و به بازار عرضه ميگردد.
• واحدهاي پايين دستي :(Downstream units) واحدهاي توليد كننده قطعات لاستيكي در واحدهاي پايين دست پتروشيمي فرآوردههاي نهايي پتروشيمي به محصولات مصرفي تبديل ميشوند. واحدهاي توليد الياف مصنوعي قطعات پلاستيكي و لاستيكي از مهمترين واحدهاي پايين دست پتروشيمي محسوب ميگردند.