توجه به اینکه گل حفاری نقش بسیار مهمی در صنعت حفاری دارد و عامل مهمی در خنک نگه داشتن مته، انتقال Cutting ها به بالا، جلوگیری از ریزش بدنه چاه در حین حفاری، تآمین بخشی از انرژی جهت چرخش مته و همچینین عاملی بازدارنده در جلوگیری از فوران چاه است لذا اهمیت سیستمی که باعث چرخش گل می شود بیشتر نمود پیدا میکند. قلب سیستم گردش گل حفاری پمپ می باشد. اغلب دستگاه های حفاری مجهز به دو پمپ گل می باشند که یکی از آن ها همواره در حال کار و دیگری به عنوان پمپ جایگزین یا پشتیبان بکار گرفته می شود. گاه می توان هر دو پمپ را همزمان مورد استفاده قرار داده و حجم زیادی از گل حفاری را در سیستم به گردش درآورد. در هنگام عملیات حفاری بر روی چاه های عمیق، دستگاه حفاری ممكن است ۳ یا ۴ پمپ را به کار گیرد. در صنعت حفاری یا از پمپ های دو گانه ویا سه گانه بهره گرفته می‌شود:
.
انواع پمپ های گل حفاری:
- BOMCO/Emsco Mud Pumps: F-1300, F-1600, FB1300, FB1600, F-800, F-1000, F-500, F-350
- Ideco Mud Pumps: T-500, T-800, T-1000, T-1300, T-1600,
- National Mud Pumps: 12P160, N1300,14-P-200, 14-P-220,
- Gardner Denver Mud Pumps: PZ7, PZ8/9, PZ10/11,
- Oilwell Mud Pumps: A-560/600-PT, A-850-PT/A-1100-PT, A-1700-PT/A -1400-PT
- Ellis Williams: E-447, E-2200
پمپ های دوگانه گل حفاری
در یک پمپ دوگانه، پیستون، سیال را در یک سمت بسوی خروجی پمپ می کند و در همان زمان در سمت دیگر پیستون سیال را به سمت داخل می کشد.
درحالی که پیستون به سمت جلو حرکت می کند، در یک سمت خود سیال را بسوی خارج پمپ می کند و در سمت دیگر پیستون، سیال به داخل کشیده می شود. بنابراین پمپ های دوگانه، دو مرحله ای هستند.
پمپ های دومرحله ای نسبت به پمپ های یک مرحله ای سیال بیشتری در هر رفت و برگشت پیستون پمپ می کنند. با وجود این، بدلیل اینکه این پمپ ها دو مرحله ای هستند، در اطراف میله پیستون آب بند دارند و این آب بند از حرکت سریعتر پمپ های دوگانه نسبت به پمپ های سه گانه جلوگیری می کند.
محدوده اسب بخار ورودی برای پمپ های دوگانه از ۱۹۰ تا ۱۷۹۰ است. بیشترین فشارخروجی برای پمپ های دوگانه در حدود ۵۰۰۰ psi است.
پمپ های سه گانه گل حفاری
پمپ سه گانه دارای سه پیستون است که در استری به سمت عقب و جلو حرکت می کنند
پمپ های سه گانه ۳۰ %وزن کمتری از پمپ های دوگانه دارند و هنگامی که قطعات دارای وزن کمتری باشند حمل و نقل و نصب آن ها آسان تر است.
مزیت های دیگر پمپ های سه گانه نسبت به پمپ های دوگانه عبارتند از ؛
هزینه عملیاتی کمتری دارند.
به قسمت انتهای پمپ راحت تر می توان دسترسی پیدا کرد.
خروجی سیال پمپ تلاطم کمتری دارد، یعنی خروجی پمپ به اندازه پمپ دوگانه موج تولید نمی کند.
مقادیر زیادی از سیال حفاری را با فشار بالا پمپ می کنند.
امروزه فشارهای بالا برای حفاری چاه های عمیق مورد نیاز می باشد به دلایل ذکر شده پمپ های سه گانه، تدریجاً پمپ های دوگانه را از رده خارج کرده اند.
در یک پمپ سه گانه، پیستون ها فقط زمانی که در جهت جلو در استری حرکت می کنند، سیال حفاری را به سوی خروجی هدایت می کنند. در نتیجه هنگامی که آن ها به سمت عقب حرکت می کنند، سیال حفاری را در همان سمت پیستون بداخل می کشند. به همین دلیل پمپ های سه گانه یک مرحله ای نامیده می شوند.